Kontrola skóry pod kątem nowotworu skóry

Kontrola ABCDE znamion pod kątem czerniaka

Sprawdzaj swoje pieprzyki lub znamiona pod kątem ewentualnego rozwoju czerniaka, stosując zasadę ABCDE:

• Asymetria: kształt pieprzyka lub znamienia nie jest symetryczny.

• Brzegi: są poszarpane, nierówne lub zamazane.

• Czerwony, czarny, niejednolity kolor zmiany na skórze. Zmiana może być czarna, brązowa, jasnobrązowa, biała, w odcieniach czerwonego, szara lub niebieska.

• Duży rozmiar: pieprzyk lub narośl jest większa niż ¼ cala lub 6 mm (rozmiar gumki na ołówku).

• Ewolucja: kształt, rozmiar, faktura lub kolor pieprzyka czy znamienia ulega przemianie.

Badanie metodą ABCDE pieprzyków na jasnej skórze.

Badanie pieprzyków metodą ABCDE na ciemnej skórze może być trudniejsze.

Kontrola skóry pod kątem innych nowotworów skóry

Rak podstawnokomórkowy skóry lub rak kolczystokomórkowy skóry powodują następujące objawy:

• Znamię lub pieprzyk wygląda inaczej niż wszystkie inne znamiona na skórze

• Zmiany na obszarze, gdzie występuje znamię, np. swędzenie, tkliwość czy bolesność

• Zmiany na powierzchni skóry, np. wydzielina, krwawienie czy łuszczenie

• Rana, która się nie goi

• Nowy obrzęk, zaczerwienienie lub wyjście koloru poza krawędzie znamienia

Kto jest w grupie ryzyka?

Rak skóry może wystąpić u każdej osoby bez względu na kolor skóry. Jednak podwyższone ryzyko występuje u osób, które mają:

• Jasną skórę, na której po ekspozycji na słońce szybko pojawiają się piegi i oparzenia zamiast opalenizny

• Blond lub rude włosy

• Jasne oczy

• Wiele pieprzyków lub nietypowych znamion na skórze

• Tendencję do oparzeń słonecznych w wyniku ekspozycji na słońce lub w solarium

• W wywiadzie wiele oparzeń słonecznych z pęcherzami w okresie dzieciństwa lub nastoletnim

• W rodzinie osoby chore na nowotwór skóry

• W wywiadzie ekspozycję na promieniowanie lub działanie substancji chemicznych

• Osłabiony układ immunologiczny

• W wywiadzie ekspozycję na arsen

Jeśli miałeś(-aś) w przeszłości nowotwór skóry, jesteś w grupie podwyższonego ryzyka, gdyż choroba może wrócić.

Jak sprawdzać skórę

Przeprowadzaj comiesięczną kontrolę skóry przed pełnowymiarowym lustrem. Wykonuj ją w dobrze oświetlonym pomieszczeniu, gdyż wówczas będzie lepiej widać zmiany. Używaj małego lusterka, aby obejrzeć zmiany w trudno dostępnych miejscach, np. na plecach lub pośladkach. Możesz również poprosić zaufanego przyjaciela lub członka rodziny, aby pomógł Ci podczas kontroli. Sprawdzaj każdą część ciała, m.in. takie części jak:

• Głowa (uszy, twarz, szyja i skóra głowy)

• Tors (przód, tył, boki i pod piersiami)

• Ręce (góra, pod spodem i pod pachami)

• Dłonie (z obu stron oraz palce i paznokcie)

• Dół pleców, pośladki i genitalia

• Nogi (przód, tył i boki)

• Stopy (część wierzchnią, podeszwę, palce i paznokcie oraz obszar pomiędzy palcami)

Zwracaj uwagę na nowe miejsca na skórze lub znamiona, których kolor, kształt lub rozmiar się zmienił.

Jeśli masz wiele znamion, rób im zdjęcia co miesiąc. Upewnij się, aby zrobić zdjęcie zarówno z bliska, jak i daleka. Mogą pomóc Ci określić, czy znamię się zmienia z czasem.

Poznaj swoją skórę

Większość znamion na skórze nie jest nowotworowa. Jednak jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany na skórze, natychmiast skonsultuj je z lekarzem. Tylko lekarz jest w stanie ocenić, czy zmiana wskazuje na chorobę. Jeśli chorujesz na nowotwór skóry, wizyta u lekarza będzie pierwszym krokiem na drodze do leczenia, które może uratować Ci życie.